Waartoe dient al het onderwijs dat we ontwikkelen? Waarom zouden de
studenten ermee aan de slag gaan? In hoeverre boeken ze resultaten? Kan de
buitenwereld op onze diploma's vertrouwen?
Voilá allemaal zaken die helder worden als de doelen van het
onderwijs goed beschreven zijn. Om dat voor elkaar te krijgen moet u
onderling uitmaken wat de doelen zijn (doelen bepalen) en ze zo
formuleren dat u en anderen er mee werken kunnen (doelen beschrijven).
Vaak helpt het tweede (doelen goed kunnen formuleren) met het eerste
(bepalen wat de doelen eigenlijk zijn).
1. Doelen goed formuleren
2. BKO-reader leerdoelen formuleren
3. De voorloopzin
4. Meer lezen
NB: Verwar dit onderwerp niet met het
schrijven van persoonlijke leerdoelen voor uw professionele
ontwikkeling.
Zie daartoe onderwijsadvieselement 55
Persoonlijke leerdoelen schrijven.
Voor de curriculumherziening van het medisch onderwijs van de Radboud
Universiteit zijn heldere doelen essentieel. Voor veel
onderwijsontwikkelaars blijkt niet zozeer het bepalen maar juist het formuleren van de doelen
lastig. De vraag was of zij met een
beperkt aantal aanwijzingen verder geholpen kunnen worden.
Dit stuk is geschreven voor docenten van de Radboud Universiteit,
aanvankelijk in het kader van de Basiskwalificatie Onderwijs (BKO), waarin
zij leren goede leerdoelen te formuleren voor het onderwijs dat zij
verzorgen.
3. De voorloopzin
Perspectief
Voorloopzin
Doelen
Noten
Onderwijs,
cursusinfo
Deze cursus is opgezet om je
[1] te helpen
het volgende [2] te bereiken:
Je kunt ...
Je zult ...
Je doet ...
(Je weet ...,
je begrijpt)
Impliciete
toevoegingen:
1: zo efficiënt
mogelijk (voor ons)
2: zo efficiënt
mogelijk (voor jou)
3: zo
betrouwbaar mogelijk
Examinator,
beoordelende
toetsing
Deze toets meet [1] [en 2] [en 3]
in hoeverre
het volgende voor jou geldt:
Student,
educatieve
toetsing
Met deze toets onderzoek ik [4]
wat ik nog zou kunnen doen
om te zorgen dat
het volgende voor mij geldt:
4: Hier staat nu
'ik' om het perspectief duidelijker te maken.
In de toets zelf
komt 'je' te staan.
Docent,
educatieve
toetsing
Met deze toets zien [5] wij
wat we nog zouden kunnen doen
om de studenten te helpen
het volgende te bereiken:
5. Dit
veronderstelt dat de resultaten van de educatieve toetsing
(online)
verzameld worden.
Student,
persoonlijk
leerplan
Ik stel mezelf als doelen
voor de komende periode
dat ik ... kan en ... zal [6] etc
opdat ik ten minste[7]
het volgende bereik:
6. De student
formuleert of kiest zelf persoonlijke leerdoelen
in samenhang met
de algemene doelen.
7. De student
zou ook nog andere doelen kunnen willen bereiken.
Tabelletje uit 1. Doelen goed formuleren dat het nut van de voorloopzin laat zien: je kunt dezelfde
doelformulering gebruiken in alle contexten van het leerproces. Je hoeft ze
niet eens 'doelen' te noemen.
Het maakt
ook duidelijk waarom een doel als een volzin geformuleerd moet worden.
Wilt u het liever formeel houden, wat ik sterk afraad, dan
kunt u in de doelformuleringen zelfs 'De student'
en 'hij/zij' zetten. De voorloopzin bepaalt dan het perspectief.
4. Meer lezen
Bestudeer 63
Didactische consistentie, over de samenhang tussen doelen, toetsing,
leren en onderwijs.
Of bekijk 64
Teaching Teaching and Understanding Understanding, over hetzelfde.
De BKO-reader leerdoelen formuleren heb ik
geschreven op basis van andere BKO-documenten die in de loop van de
jaren door collega's van mij in het toenmalige IOWO ontwikkeld zijn. Met
dank aan Nikkie Verseput voor een verhelderende redactieslag.
Het inspiratiedocument Doelen goed formuleren
betreft vooral de vragen die ik in mijn onderwijsadvieswerk van de
laatste vijf jaar ben tegengekomen.
Status:
etalage
Context
& colofon
U ziet een 'onderwijsadvieselement' dat ik in
mijn onderwijsadviespraktijk gebruik of
gebruikt heb.
Deze elementen zijn veelal achtergrondmateriaal bij workshops, cursussen
en advieswerk; bovendien worden ze gebruikt voor zelfstudie,
bijvoorbeeld in het kader van de BKO.
De meeste heb ik ontwikkeld bij
IOWO, dat
inmiddels opgeheven is. Ik werk ze af en toe bij, of ik laat ze juist historisch
intact; let op het jaartal en de status.
Onregelmatig maak ik ook nieuwe.
De index geeft u een overzicht van de
onderwerpen en statussen.
NB: Als u dit kunt lezen, heeft u vermoedelijk een afdruk in handen.
Deze onderwijsadvieselementen zijn evenwel ontworpen voor interactief gebruik, met als gevolg dat
essentiële informatie niet afgedrukt wordt; zo ziet u van een reeks afbeeldingen alleen de eerste.
Neem gerust contact met mij op voor anderssoortige presentaties van deze materie.
