Lees de tekst van boven naar beneden,
terwijl u op de rode cijfertjes en sterretjes klikt.
Raadpleeg eventueel hulp
en wees voorzichtig met printen.
1. Groep of 1-op-1
of niet
We nemen een eenvoudige situatie: een groep studenten met één
docent, en die vereenvoudigen we weer tot een groep. Er zijn dan nog
drie vormen van contact mogelijk: binnen de groep , onder vier ogen, en
geen contact. Tot zover niets nieuws.
2. Face-to-face
versus afstand
Zoals een vis geen woord heeft voor 'water', zo is er
geen Nederlands voor 'face-to-face contact'.
'Fysiek contact' klinkt velen nogal vleselijk in de oren.
'Contact' alleen is heel verwarrend, omdat we dankzij telefoon en Internet
uitstekend contact op afstand kunnen onderhouden, ook persoonlijk contact.
3. Face to face contact
Groepsbijeenkomst, hoorcollege, practicum, werkgroep, maar ook een
persoonlijke ontmoeting: allemaal zo vertrouwde vormen van contact dat
we de term 'face to face' nauwelijks hoeven toe te voegen.
4 &
5. Contact op afstand
Digitale leeromgevingen zijn nuttig omdat ze contact op
afstand mogelijk maken: de plaats waar ieder is maakt niet meer uit. De
tijd maakt nog wel uit: voor chat en videoconferentie moet iedereen
tegelijkertijd online zijn, maar contact via e-mail en discussiefora kan
zich over dagen uitspreiden, en kan zelfs deels off-line plaatsvinden.
6 &
7. Zelfstandig werken
Zitten zelfstandig werkende studenten nog 'met hun neus in de
boeken'? Welzeker. Alleen staan die 'boeken' soms op Internet, of zijn ze gedownload vanuit de digitale leeromgeving. Misschien zijn het
simulatieprogramma's die ze op hun eigen computer doorrekenen. Of de
opdrachten zijn geprint, het werk betreft een boek, en de computer staat
uit. Zelfstandig werken kan op veel manieren.
8. Schriftelijk of mondeling
Contact in een forum
is schriftelijk. Indien serieus ingezet
- en dat doe je in onderwijs - is die schriftelijke communicatie
wezenlijk anders dan bij groepsbijeenkomsten. Studenten nemen de tijd om
hun bijdragen goed te formuleren. In losjes gemodereerde forums of in chat
is dit veel minder het geval, en lijkt de communicatie meer op
mondelinge gesprekken.
Concluderend
Als Blackboard
alleen gebruikt wordt als middel om frontaal onderwijs te vervangen door
downloadbare powerpoints en diktaten, dan heeft de spreker uit de
inleiding gelijk. Maar na een goede analyse blijkt dat een digitale
leeromgeving nieuwe contactmogelijkheden biedt waarmee studenten
actiever en flexibeler kunnen leren en het contact met docenten verdiept
kan worden.
De hier geboden analyse ontwart wel de belangrijkste begrippen, maar
laat veel details buiten beschouwing. Deze zijn vaak contextafhankelijk;
neem bijvoorbeeld de plaats van praktica of stages. Het maken van
zo'n analyse in relatie tot de gebruikte en gewenste werkvormen is een
verhelderend onderdeel van een onderwijsvernieuwingstraject.
Meer over dit onderwerp
Over mediumkeuze:
- 60. De leeromgeving en Blackboard
- 61. Onderwijsontwikkeling en digitale didactiek
- Zie ook de index
|
