Weblectures

In april 2012 verzorgde Willibrord Huisman, afdeling Onderwijsondersteuning, Radboud Universiteit, een presentatie waarin hij verschillende vormen van weblectures presenteerde, uitgaande van een traditioneel hoorcollege.

Deze reeks loopt door de bekende fasen:

substitutie (de video emuleert werkelijke aanwezigheid in de zaal);
transitie (de video opent nieuwe mogelijkheden);
transformatie (er ontstaan nieuwe onderwijsvormen door de video).

De Commissie Weblectures heeft toen haar advies afgemeten langs deze reeks. In het rapport van de commissie is een tabel opgenomen, die dezelfde reeks beschrijft. Deze tabel is hieronder overgenomen.

Onderwijsadvieselement 16

2012
update: 2014
status: etalage

info:

Voor de presentatie gebruikte Huisman een geanimeerde powerpoint

Deze kunt u in zelfstudie bestuderen,
als u de onderstaande tabel erbij houdt.
U wordt afgeraden deze powerpoint van papier (= zonder animaties, kleur en hyperlinks) te bestuderen.
U wordt aangeraden deze powerpoint nu te openen.
U ziet nu de versie uit april 2014, die enigszins is bijgewerkt.
Eventueel kunt u de tabel (= niet de PPT) op A3 printen: pdf.

Tabel

Overzicht van vormen van weblectures

Ref.	Typering	Beschrijving	Actoren	Infrastructuur	Didactische voordelen	Nadelen
0	Geen video (uitgangssituatie)	Een docent geeft een hoorcollege, ondersteund met een ppt of een schoolbord.	Docent	Collegezaal
1.	Uitzenden	Opnemen en tegelijkertijd (live) uitzenden	Docent, cameraman M/V of automaat	" plus voorzieningen voor opname en uitzending	Dit vergroot de vrijheid van plaats	geen interactie (dit geldt voor 1 tm 8)
2.	Herhalen	Opnemen en tegelijkertijd plus naderhand enkele malen uitzenden	Als 1, plus iemand die zorgt voor de uitzendingen	" plus voorziening voor tussentijdse opslag van de opname	Als 1, plus vergroot enigszins de vrijheid van tijd	"
3a.	Uitzending gemist, handmatig opgenomen	Opnemen en beschikbaar stellen voor wie het op eigen plaats en tijd zien wil. Een werkstudent maakt de opname.	Docent, cameraman M/V voor opname en beschikbaarstelling	Als 2, plus een streaming server plus regeling van toegangsrechten	Maximale vrijheid van tijd, plaats Vrijheid van tempo (herhaald, onderbroken, en versneld)	"
3b.	Uitzending gemist, automatisch opgenomen	Opnemen en beschikbaar stellen voor wie het op eigen plaats en tijd zien wil. Opname start en stopt automatisch.	Docent	Als 3a, plus een systeem voor het op afstand automatisch aan- en uitschakelen plus een accuraat zaalgebruiksrooster	Als 3a.	t.o.v. 3a: er gaat vaker wat mis; de opnames bevatten overbodige randen; ongeschikt bij gewoon bordgebruik
4a.	Index handmatig	Als 3, plus: de weergave is voorzien van een inhoudsopgave waardoor de kijker kan springen naar delen naar keuze	Als 3a of 3b, plus iemand die met enige kennis van zaken een inhoudsopgave maakt	Als 3, plus software voor indexering, en aan de kant van de kijker, software die gebruik daarvan mogelijk maakt.	Student kan vele malen efficiënter naderhand terugkijken
4b.	Index via beamersignaal	Als 4a, maar de inhoudsopgave wordt automatisch gegenereerd op grond van de beeldwisselingen in de projectie (bv. de powerpoint).	Als 3	Als 4a	"	ongeschikt voor bordgebruik
4c.	Index via tekstherkenning	Als 4a, maar de letters uit het beamersignaal worden door software gelezen en omgezet naar een doorzoekbaar tekstbestand dat tevens als inhoudsopgave dienst doet.	Als 3	Als 4a	"	"
5.	Vervangen en toevoegen	Als 3 of 4; bovendien kunnen delen van opnamen van nieuwere colleges toegevoegd worden en/of oude opnamen vervangen	Als 3 of 4, plus een ondersteuner op faculteitsniveau	Als 3 of 4, plus een systeem voor beheer en metadatering	De kwaliteit wordt beter en differentiatie (naar bv doel en doelgroep) wordt mogelijk.
6.	Eigen kennisclips: ook buiten collegezaal, binnen RU	Als 5; uitgangspunt is nu echter niet meer de collegezaalpraktijk maar de weblecture zelf. Losse opnamen gaan fungeren als 'kennisclips'.	Als 5, plus een ambulante cameraman M/V en/of een ondersteuner bij het zelf maken van opnamen	Als 5, plus meer middelen om opnamen te transcoderen (als docenten eigen camera's gebruiken)	Hoorcollege wordt meer werkcollege op grond van thuis bestudeerde kennisclips
7.	Andermans kennisclips: van buiten de RU	Als 6; video's van elders worden in of via de leeromgeving van de RU beschikbaar gesteld	Als 5, plus een UB-ondersteuner op het gebied van gebruiksrecht	Als 6	Als 6, maar omvang en veelzijdigheid is veel groter
8.	Ook door studenten	Studenten maken video's in het kader van hun studie en stellen die aan sommige of alle anderen binnen de RU beschikbaar	Student	Als 7; beheer wordt ingewikkelder	Werkstukken in de vorm van videorapportages, practicumopnamen, opnamen tbv portfolio's, etcetera
9.	Met tijdcode	Bij weergave kan de video worden stopgezet; de tijdcode van dat moment is dan als hyperlink kopieerbaar en plakbaar in bv. een Wordbestand of een forumbericht. Wie later op die link klikt, ziet de video, gestart op precies dat moment. Bv.: http://youtu.be/BgLDlqiT9lE?t=22s	Docent, student, medestudenten	Software die dit mogelijk maakt, zowel aan de kant van de streaming server als aan de kant van de kijker.	Veel meer interactie rond een eenmaal opgenomen video. Studenten kunnen (elkaar) vragen stellen, docenten kunnen extra toelichtingen schrijven.
10.	Annoteren door docent ("tagging")	Als in de marge van een boek kan de docent tekstberichtjes toevoegen in de tijdlijn van de video. Deze berichtjes kunnen hyperlinks bevatten. De kijker ziet de annotaties voorbijkomen tijdens het zien van de video.	Docent	Software die dit mogelijk maakt, zowel aan de serverkant als bij de kijker.	Docent kan materiaal achteraf verbeteren en verrijken	actie is nog altijd van docent naar student
11.	Annoteren door student zelf	Als 10, maar de student maakt zijn eigen annotaties	Student	Als 10	Student kan actiever de video bestuderen	alleen gericht op zelfstudie
12.	Annoteren door studenten onderling	Als 11, maar de studenten + docent kunnen elkaars annotaties zien en erop reageren	Docent, student, medestudenten	Als 10	Studenten kunnen een video online in detail bespreken, zoals ze in een forum tekst kunnen bespreken.	werkt alleen in onderwijs dat structureel gebruik maakt van online interactie.

Toelichting

Het schema begint met als referentiesituatie een hoorcollege. De volgende opties bouwen daarop verder (en dus niet op een werkgroep of responsiecollege).
De eerste rij (niveau 1) beschrijft het opnemen en tegelijkertijd uitzenden van een college. Het college is dan niet gebonden aan de omvang van een bepaalde collegezaal: er is vrijheid van plaats.
Bij rij 2 is herhaling van de uitzending op bepaalde tijdstippen mogelijk. Aan de vrijheid van plaats wordt een (beperkte) vrijheid van tijd toegevoegd.
In rij 3 wordt het opgenomen materiaal beschikbaar gesteld voor wie het op eigen tijd en plaats wil zien. Het is een vorm van 'Uitzending gemist'. De kijker kan bovendien zijn eigen kijktempo bepalen. De opname kan handmatig (3a) dan wel automatisch (3b) geschieden.
Rij 4 bevat daarnaast de faciliteit van indexering: de weergave is voorzien van een index waardoor de kijker snel kan springen naar delen van zijn keuze. Er zijn verschillende manieren op een index aan te brengen: handmatig (4a), automatisch via het beamersignaal (bv. de powerpoint) (4b) en automatisch via tekstherkenning in het beamersignaal (4c).
Rijen 5 tot en met 8 beschrijven de mogelijkheden om aan een opname (delen van) andere opnames toe te voegen. Dat kan bijvoorbeeld een nieuwe versie van hetzelfde college zijn (5) of een buiten de collegezaal opgenomen video (6). Ook bestaande video's van elders kunnen worden geïntegreerd (7) en aan studenten kan worden gevraagd in het kader van hun onderwijs video's te maken die worden toegevoegd aan de database met videobestanden (8).
Rij 9 beschrijft de mogelijkheid om aan het videobestand een tijdcodering toe te voegen. De tijdcode kan als hyperlink in een document worden geplakt waarna bij klikken de video precies op het aangegeven moment start.
Rij 10 tot en met 12 tenslotte beschrijven de mogelijkheden om videomateriaal van commentaar te voorzien. Daarvoor is de tijdcodering uit rij 9 een voorwaarde. Met behulp daarvan kan de docent achteraf annotaties maken die via die tijdcodes worden opgeslagen en die tijdens het bekijken van de video zullen verschijnen (10). Hetzelfde kan gebeuren door de student zelf (11) en ook (12) kunnen studenten en docenten reageren op elkaar annotaties.

Over dit onderwijsadvieselement

De tabel en de powerpoint zijn in 2012 geschreven en verspreid;
sindsdien werk ik ze af en toe bij.

Het nieuwe adres van deze pagina is www.willibrordhuisman.nl/onderwijsadvies/16

Informatie over Weblectures aan de RU vindt u nu via www.ru.nl/weblectures

Zie ook het blogje Weblectures, ze komen eraan.

Willibrord Huisman, onderwijsadviseur
Afdeling Onderwijsondersteuning, Radboud Universiteit Nijmegen

www.ru.nl/oo/willibrordhuisman

Status: etalage

Context & colofon

U ziet een 'onderwijsadvieselement' dat ik in mijn onderwijsadviespraktijk gebruik of gebruikt heb.

Deze elementen zijn veelal achtergrondmateriaal bij workshops, cursussen en advieswerk; bovendien worden ze gebruikt voor zelfstudie, bijvoorbeeld in het kader van de BKO.

De meeste heb ik ontwikkeld bij IOWO, dat inmiddels opgeheven is. Ik werk ze af en toe bij, of ik laat ze juist historisch intact; let op het jaartal en de status.

Onregelmatig maak ik ook nieuwe.

De index geeft u een overzicht van de onderwerpen en statussen.

Ik stel uw reacties zeer op prijs.

Willibrord Huisman, 2002 - 2021

www.willibrordhuisman.nl/onderwijsadvies

www.ru.nl/docenten (Radboud Universiteit, Teaching and Learning Centre)

NB: Als u dit kunt lezen, heeft u vermoedelijk een afdruk in handen. Deze onderwijsadvieselementen zijn evenwel ontworpen voor interactief gebruik, met als gevolg dat essentiële informatie niet afgedrukt wordt; zo ziet u van een reeks afbeeldingen alleen de eerste. Neem gerust contact met mij op voor anderssoortige presentaties van deze materie.