Studentenkerk
|
KinderkerkPaasspelen
|
Techniek: buisklokken maken1. De buisSommige metalen buizen maken vanzelf een prachtige toon. De toon is afhankelijk van de dikte van de buis, van de dikte van de buiswand, van de dichtheid en stijfheid van het metaal, en van de lengte van de buis. Alleen als die in een bepaalde verhouding staan, komt er een redelijk geluid uit. Een te lange of te korte buis geeft geen bruikbare toon. In feite geeft een buis een mengsel van tonen, die niet in een akkoord passen. Een muzikant kan de twee belangrijkste goed onderscheiden; ze verschillen onderling een undecime (een oktaaf plus een kwart, bijvoorbeeld D en g). Bij een mooie toon is de onderste aanzienlijk luider dan de bovenste.De klank hangt bovendien nog samen met de plaats van het gat, de dikte van het touwtje, de mate waarin de buis vrijhangt, het materiaal waarmee je de buis een tik geeft, en de plaats waar je slaat. Voor dit project hebben we allerlei toevallig beschikbare stukken buis getest. Het bleek, dat aluminium buis van 16 mm doorsnede een flink geluid gaf, maar ook nogal duur is. Daarom hebben we die gecombineerd met dunnere buizen (en de grote vooral aan de oudere kinderen gegeven). De juiste lengte van de buis bepaal je door goed te luisteren en er telkens een millimeter af te zagen (alleen al een reden om aluminium te nemen). Rekenen heeft geen zin tenzij je een heel knappe fysicus bent. Gebruik eventueel onderstaande tabel als uitgangspunt. |
2. De klokDe buis hangt aan een V-vormig touwtje. Dit moet vooral dun zijn, anders klinkt de buis niet. Wij hebben zwart 'ijzergaren' gebruikt, een sterk soort garen dat bovendien makkelijk te knopen is. Door de buis boor je een gaatje; als het touwtje maar dun genoeg is, maakt de hoogte van dit gaatje niet veel uit; boor het op ongeveer een vijfde van de buislengte. Het moet groot genoeg zijn om het touwtje makkelijk doorheen te kunnen steken. Het touwtje wordt aan de punten van een kartonnen driehoek geknoopt. Bovenaan de driehoek komt nog een touwtje om de klok vast te houden. De driehoek moet zo breed zijn, dat de buis echt vrij in het touwtje hangt. Het karton moet stevig genoeg zijn om niet krom te trekken door het gewicht van de buis. Je slaat de buis aan met een houten of metalen stokje. Een flinke tik tegen het uiteinde geeft het meeste geluid. 3. AfwerkingAan afgezaagd aluminium kunnen scherpe bramen zitten. Gebruik een slijpsteen of bandschuurmachine om de einden van de buisjes af te ronden. Schrijf de naam van de toon op de buis; als je met verschillende akkoorden wilt werken, denk dan tevoren na over een kleurcode. (In ons geval: groen = tonica, zwart = dominant, zwart+groen = de toon die in beide akkoorden voorkomt; deze laatste geef je aan de jongste kinderen die je in het midden van het buisklokkenorkest zet. Zie ook de toelichting bij het lied.) |
Tabel buislengten
Buislengte in centimeters voor verscheidene toonhoogten, bij drie verschillende dikten aluminium pijp, bepaald door de toonhoogte op het gehoor te vergelijken met een keyboard.25 mm: wanddikte 2,0 mm; 380 gram/m16 mm: wanddikte 1,5 mm; 232 gram/m12 mm: wanddikte 1,0 mm; 104 gram/m
|
© Willibrord Huisman 1990-2013Reacties? Vragen? Graag! |
Deze website bevat spel, tekst, muziek, opnamen en verslagen
|
|