14. Vertel!

Introductie

Titus is naar Dachau afgevoerd.

Maar hoe kun je aan mensen van vandaag beschrijven hoe het daar was? Dat kan alleen door iemand die het zelf heeft meegemaakt. En zelfs dan...

Een vader, in gesprek met zijn dochtertje, doet toch een poging..

Titus has been deported to Dachau.

But how can you describe to people of today what it was like there? That can only be done by someone who has experienced it themselves. And even then…

A father, talking to his young daughter, nevertheless makes an attempt.

Vertel!

Vertel eens, papa: wie is dat?
Ik ken die foto van het jeugdjournaal.
Wat doet hij in je la?

Die man heet Titus, lieve meid,
En in de oorlog zat hij in het kamp.
Mijn opa was daar ook.

Dat wist ik niet. Vertel!

Ach nee, daar weet ik niet veel van.
Het was een rottijd, vergeet het maar,
dat wou mijn opa ook.

Nee, papa, toe! Vertel!

Wat hij er wel van zei, is dit:
Het kamp was Dachau, het was er naar,
maar Titus gaf hem hoop.

Hoe was dat dan? Vertel!

Ik zal vertellen wat ik weet.
Alleen: geen woord kan zeggen hoe het was.
Ook deze niet:

De haat, de haat,
gescheld en slaag om niets:
een kastje niet geschuurd,
een vloer te traag geveegd,
een bril vergeten.

Maar Titus bleef
met zijn bewakers praten,
al trapten die hem weg.

De nijd, de nijd,
in ogen leeg en hol,
met ingevallen buik,
jaloers, als grommend wild,
om korstjes eten.

Maar Titus bleef
nog van zijn porties delen,
al viel hij bijna om.

De dood, dood,
de lijven uitgeput:
totaal kapotgewerkt.
En wie het niet meer trok:
vergaan, verdwenen.

Maar Titus geeft ons
hoop om voor te leven,
al is hij niet meer hier.

Tell me!

Tell me, daddy: who is that?
I saw this picture on the children's news.
What is it doing in your drawer?

That man's name is Titus, sweet girl,
During the war he was in the camp.
My grandpa was there as well.

I didn´t know that. Tell me!

I'd better not, I don't know much about that.
It was a rotten time, better forget it,
that's what my grandpa wanted.

No, daddy, please! Tell me!

What he did tell me was this:
The camp was Dachau, it was awful,
but Titus gave him hope.

What was it like? Tell me!

I will tell you what I know.
But no word can tell what it was like.
Not even these ones:f

The hatred, the hatred,
swearing and beatings over nothing:
a cupboard not sanded,
a floor swept too slowly,
a pair of glasses forgotten

But Titus continued
to talk to his guards,
even though they kicked him out.

The envy, the envy,
in eyes empty and hollow,
with collapsed bellies,
jealous, like growling beasts,
for crusts of food.

But Titus continued
to share his rations,
though he nearly fell over.

The death, the death,
the bodies exhausted:
utterly broken down.
And those who no longer managed:
perished, vanished.

But Titus gives us
hope to live for
even though he is no longer here.

Concert on Campus Radboud University, 11 April 2024.

Concert 4 October 2023, Titus Brandsma Memorial.
For words and translation, see above in this page or use button in the video itself.
(Unfortunately, sound and image are not correctly synchronized in this video)

Try-out 1 October 2023, Studentenkerk; text see above in this page..